π. Αντωνίου Αλεβιζόπουλου - Η "αποκαταλλαγή" των πάντων


Η "αποκαταλλαγή" των πάντων

π. Αντωνίου Αλεβιζόπουλου

Οι υποστηρικτές του δόγματος της Αποκαταλλαγής των Πάντων αναφέρονται στο Α' Iω. γ' 8 για να στηρίξουν τις κακοδοξίες τους πως τάχα ο διάβολος επλάσθη από τον Θεό κακός. Όμως το «απ' αρχής ο διάβολος αμαρτάνει», αναφέρεται όχι στη δημιουργία του, αλλά στην πτώση του. Το ίδιο παρατηρούμε και για το Iω. η' 44.

Ο διάβολος έγινε κακός με την ελεύθερη προαίρεσή του, γι' αυτό και δεν θα αποκατασταθεί, αλλά θα τιμωρηθεί μαζί με όλους τούς «αγγέλους του» (Ματθ. κε' 41. Άποκ. κ' 10).

Ακόμη χρησιμοποιείται το εδάφιο Θρήνοι γ' 38, όπου αναφέρεται: «εκ στόματος Υψίστου ουκ εξελεύσεται τα κακά και το αγαθόν;». Όμως εδώ γίνεται λόγος για τις δυσχέρειες στη ζωή, όχι για την αμαρτία, για την παιδαγωγία του Θεού, με σκοπό τη μετάνοια και την απαλλαγή από την αμαρτία. Γι' αυτό και στη συνεχεία (στίχ. 42) αναφέρεται: «ημαρτήσαμεν, ησεβήσαμεν, και ουχ ιλάσθης»!

Την ίδια έννοια έχει και το εδάφιο Hσ. με' 7. «εγώ ο κατασκευάσας φως και ποιων σκότος, ο ποιών ειρήνην και ο κτίζων κακά, εγώ Κύριος ο Θεός ο ποιων πάντα ταύτα». Δεν πρόκειται εδώ για το ηθικό κακό, για την αμαρτία, αλλά για το φυσικό κακό, δηλαδή για τις θλίψεις. Γι' αυτό και τα «κακά» τίθενται εδώ σε αντίθεση με την «ειρήνη»!

Αναφέρονται ακόμη στο Ρωμ. ια' 32: «συνέκλεισε γάρ ο Θεός τούς πάντας εις απείθειαν, ίνα τους πάντας ελεήση». Όμως όπως παρατηρεί ο άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος, το «συνέκλεισε» σημαίνει «ήλεγξεν, απέδειξεν, απειθουντας ούχ ίνα μείνωσιν απειθουντες», αλλά για να τούς οδηγήσει στην μετάνοια και να τούς σώσει.

Το Εφεσ. α' 9-10, δεν σημαίνει αποκαταλλαγή των πάντων με την έννοια πού το εκλαμβάνουν. Εδώ γίνεται λόγος για το μυστήριο του σώματος του Χριστού, της Εκκλησίας, και υπογραμμίζεται πώς οι άνθρωποι, πού ήσαν χωρισμένοι εξαιτίας της αμαρτίας και οι άγγελοι στους ουρανούς, θα ενωθούν και πάλι στο ένα σώμα, υπό την μίαν κεφαλήν, τον Χριστό («ανακεφαλαιώσασθαι τα πάντα έν τω Χριστώ»). Γι' αυτό και στους στίχους 22-23 αναφέρεται: «και πάντα υπέταξεν υπό τούς πόδας αυτού, και αυτόν έδωκε κεφαλήν υπέρ πάντα τη εκκλησία, ήτις εστί το σώμα αυτού, το πλήρωμα του τα πάντα εν πάσι πληρουμένου».

Το ίδιο νόημα έχουν και όσα αναφέρονται στο Κολ α' 20-22' «και δι' αυτού αποκαταλλάξαι τα πάντα εις αυτόν, ειρηνοποιήσας δια του αίματος του σταυρού αυτού, δι' αυτού είτε τα επί της γης, είτε τα εν τοις ουρανοίς... νυνί δε αποκατήλλαξεν εν τω σώματι της σαρκός αυτού...».

Αναφέρονται ακόμη και στο Α' Κορ. ιε' 22-26 και 53-58. Αλλά όταν ο απόστολος λέγει «και εν τω Χριστώ πάντες ζωοποιηθήσονται», εννοεί πάντες «οι Χριστού», όπως διασαφηνίζεται στο στίχο 23. Το ίδιο σημαίνει και το «ίνα η ο Θεός τα πάντα εν πάσι», δηλαδή εν πάσι «τοις Χριστού»! Καταλήγοντας στο στίχο 58 συνοψίζει ότι «ο κόπος υμών ουκ εστί κενός εν Κυρίω». Δεν μιλάει λοιπόν γενικά, αλλά αναφέρεται πάντοτε στους χριστιανούς και τους ενισχύει στην εργασία των ευαγγελικών αρετών («ο κόπος υμών»).

Η πτώση του διαβόλου και του ανθρώπου δεν έχει την αιτία της στον Θεό, αλλά στην προαίρεση, στην ελευθερία των πνευματικών πλασμάτων του Θεού. Η ανόρθωση του ανθρώπου είναι αποτέλεσμα συνεργίας ανάμεσα στων Θεό και στον άνθρωπο. O Θεός προσφέρει τη σωτηρία και ο άνθρωπος τη δέχεται ή την απορρίπτει (βλ ΠΤΩΣΗ ΚΑΙ ΑΝΟΡΘΩΣΗ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ). Αλλά ο Θεός μένει στοργικός Πατέρας και προκαλεί τη βούληση του ανθρώπου με διάφορες παιδαγωγίες όμως δεν την βιάζει, γιατί η βεβιασμένη σωτηρία δεν θα ήταν σωτηρία.

Πρέπει ακόμη να προσθέσουμε πώς σύμφωνα με τη διδαχή της αγίας Γραφής, όπως την ερμηνεύει η Εκκλησία (πρβλ Α' Τιμ. γ' 15), Ο άνθρωπος έχει αθάνατη ψυχή, η οποία όμως μπορεί να χωρισθεί από τον Θεό, πού είναι η ζωή, και να πεθάνει πνευματικά (βλ ΑΙΩΝΙΑ ΚΟΛΑΣΗ).

Πέρα από όσα έχουμε αναφέρει για την πτώση του ανθρώπου και τις συνέπειες της αμαρτίας, για την αιώνια τύχη του (βλ Εσχατολογία της Εκκλησίας μας), παραθέτουμε στη συνέχεια μερικά ακόμη βασικά σημεία για τα θέματα αυτά.

Κατ' αρχήν η αποδοχή του δόγματος, ότι η αμαρτία υπηρετεί το σχέδιο του Θεού, απορρίπτεται κατηγορηματικά από την αγία Γραφή.

O απόστολος Παύλος υπογραμμίζει: «Τι ερούμεν; επιμενούμεν τη αμαρτία ίνα η χάρις πλεονάση; μη γένοιτο» (Ρωμ. στ' 1). «Τα οψώνια της αμαρτίας» δεν είναι σωτηρία, αλλά θάνατος «τα γάρ οψώνια της αμαρτίας θάνατος, το δε χάρισμα του Θεού Ζωή αιώνιος εν Χριστώ Ιησού τω Κυρίω ημών» (Ρωμ. στ' 23). Η ζωή δεν θα επέλθει αυτόματα, αλλά με τη χάρη του Θεού, αφού ο άνθρωπος καθαρίσει τον εαυτό του από την αμαρτία.

O Θεός δεν αγαπάει μόνο την κρίση, αλλά και την ελεημοσύνη, ολόκληρη η γη είναι γεμάτη από το έλεός του (Ψαλμ. λβ/λγ' 5. 97/98,3). Ό Θεός είναι αγάπη και καλεί τούς ανθρώπους να μείνουν στην αγάπη Του, εκτελώντας τις εντoλές Του (Ιω. ιδ' 15.21.23. ιε' 10). Όταν κανείς μένει στην αγάπη του Θεού, μένει στη ζωή. Όταν όμως αποτελεί δένδρo, πού δεν κάνει καλούς καρπούς, αποκόπτεται και πεθαίνει πνευματικά (Ματθ. γ' 10).

O Θεός «τιμωρεί», δηλαδή παιδαγωγεί, δεν αφήνει όμως τον άνθρωπο χωρίς ελπίδα (βλ Γέν. ν' 15-24)  «διαρρήξατε τάς καρδίας υμών και τα ιμάτια υμών και έπιστράφητε πρός Κύριον τον Θεόν ύμών, ότι ελεήμων και οικτίρμων εστί, μακρόθυμος και πολυέλεος και μετανοών επί τοις κακίαις» (Ιωήλ β' 13), «εκζητήσατέ με και ζήσεσθε και μη έκζητείτε Βαιθήλ... έκζητήσατε τον Κύριον και ζήσατε, όπως μη αναλάμψη ώς πυρ ο οίκος Ιωσήφ και καταφάγεται αύτον, και ούκ, έσται ο σβέσων τω οίκω Ισραήλ.. Ουαί οι επιθυμoύντες την ημέραν του Κυρίου, ίνα τί αύτη η ημέρα του Κυρίου; και αύτη εστί σκότος και ού φώς» (Αμώς ε' 4-6. 18).

O Θεός δεν θέλει το θάνατο του αμαρτωλού. θέλει να επιστρέψει από τον αμαρτωλό δρόμο και να τον σώσει (Ιεζ. ιγ' 23). Με αυτή την έννοια θέλει «πάντας σωθήναι και εις επίγνωσιν αληθείας έλθειν» (Α' Τιμ. β' 4). Σε ότι αφορά τον Θεό, η αποκαταλλαγή συνετελέσθη. Πρέπει όμως και ο άνθρωπος να δώσει έμπρακτα τη συγκατάθεση του, να δεχθεί την αγάπη και το έλεος του Θεού. Γ' αυτό και ο προφήτης, πού αναφέρεται στον Θεό σαν κριτή, μιλάει για έλεος και οικτιρμούς, και καταλήγει: «μακάριοι οι εμμένoντες έπ' αύτώ» (Ησ. λ' 18).

O Θεός θεσπίζει νόμο και δίνει εντoλές, για να μπορέσει ο άνθρωπος να αποδείξει έμπρακτα την αγάπη του και την ελεύθερη προαίρεση του, υπέρ ή κατά της αγάπης του Θεού. Γι' αυτό ο Θεός υπογραμμίζει: «εγώ ει μι Κύριος ο Θεός σου, όστις σε εξήγαγε εκ γης Αιγύπτου, εξ οίκου δουλείας, ουκ έσονταί σοι θεοί έτεροι πλην εμού... εγώ γαρ ειμί Κύριος ο Θεός σου, Θεός Ζηλωτής, αποδιδούς αμαρτίας... και ποιών έλεος εις χιλιάδας τοίς άγαπώσι με και φυλάσσουσι τα προστάγματά μου) (Έξοδ. κ' 1-6). Ο Ζηλωτής Θεός απαιτεί από μας αποκλειστική αγάπη, δεν προσφέρει την αγάπη Του ανεξάρτητα από τη δική μας ολοκληρωτική αφοσίωση.

Για να προσφέρει ο Θεός το έλεος Του στον άνθρωπο πρέπει και ο άνθρωπος να ελεήσει το συνάνθρωπο του. Διαφορετικά θα κριθεί από τον Θεό με το ίδιο μέτρο, «η γάρ κρίσις ανέλεος τω μη ποιήσαντι έλεος» (Ιακ. β' 13, πρβλ. Ματθ. σι' 12. ιη' 35. Μάρκ. ια' 26).

O απόστολος Παύλος προειδοποιεί με σκοπό την αποφυγή της αμαρτίας υπογραμμίζει πώς οι «εκουσίως αμαρτάνοντες» θα τιμωρηθούν, μάλιστα όταν πρόκειται για Χριστιανούς «Φοβερόν το εμπεσείν εις χείρας Θεού ζώντος» καταλήγει (Εβρ. ι' 26-31, πρβλ Άμώς γ' 2). Όλοι θα παρουσιασθούμε μπροστά στο βήμα του Χριστού, για να απολάβουμε αγαθό ή κακό, ανάλογα με τις πράξεις μας (Β' Κορ. ε' 10, πρβλ Ρωμ. α' 18. Ρωμ. β' 5-9. Μάρκ. ιστ' 1,16).

Η τιμωρία του Θεού δεν είναι εκδικητική, αποτελεί πρόκληση στην προαίρεση του ανθρώπου, να επιλέξει την κοινωνία αγάπης με τον Θεό και να μη αποστραφεί την αγάπη Του. Γι' αυτό η εξαγγελία της τιμωρίας συνοδεύεται με προτροπή για μετάνοια (Ησ. ξστ' 24. Δαν. ιβ' 2-3. Ματθ. κε' 41-46. Λουκ. στ' 19-31. Ίω. ε' 29).

Η αιώνια κόλαση, ο χωρισμός του ανθρώπου από τον Θεό (τη Ζωή) είναι πραγματικότητα στην αγία Γραφή. Είναι επιλογή του ίδιου του ανθρώπου, την οποία αποδέχεται ο Θεός, γιατί είναι αγάπη, δεν εξαναγκάζει τον άνθρωπο, απαιτεί ελεύθερη ανταπόκριση σ' αυτή την αγάπη. Η αγία Γραφή μιλάει για «ευρύχωρον οδόν» πού οδηγεί στην «απώλειαν» και πολλοί, με τη θέληση τους φυσικά, ακολουθούν το δρόμο αυτό (Ματθ. ζ' 13). Υπογραμμίζει με έμφαση πώς η ψυχή μπορεί να απολεσθεί «εν γεέννη» (Ματθ. ι' 28), μιλάει για «ζωήν» και για «πυρ αιώνιoν» και για «γέενναν του πυρός» (Ματθ. ιη' 8-9), για «εξώτερον σκότος» (Ματθ. κε' 13), για βασανισμό «εν πυρί και θείω» εις «αιώνας αιώνων» (Άποκ. ιδ' 10-11), για «την λίμνην του πυρός την καιομένην εν θείω» (Αποκ. ιθ' 20) και για «δεύτερον θάνατον» (Άποκ. α' 11. κ' 6.8).

Όχι λοιπόν αποκαταλλαγή των πάντων, αλλά ζωή αιώνια ή κόλαση αιώνια. Υπάρχουν αμαρτίες πού δεν συγχωρούνται, λέγει η Γραφή (Ησ. κβ' 14. Ματθ. ιβ' 31. Μάρκ. γ' 29). O λόγος του Θεού υπογραμμίζει: «Έξω οι κύνες και οι φαρμακοί και οι πόρνοι και οι φονείς και οι ειδωλολάτραι και πας ο φιλών και ποιών το ψεύδος»! (Αποκ. κβ' 15).
 

ΕΓΧΕΙΡΙΔΙΟ ΑΙΡΕΣΕΩΝ & ΠΑΡΑΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΩΝ ΟΜΑΔΩΝ


Όσοι έχουν διαβάσει το συγκεκριμένο άρθρο συνήθως διαβάζουν επίσης τα παρακάτω:




Ιερά Μονή Παντοκράτορος Μελισσοχωρίου
Powered by active³ CMS - 29/3/2024 2:37:47 μμ